[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]E[/mks_dropcap]r gaat bijna geen week voorbij zonder termen als ‘nepnieuws’, ‘clickbait’ en ‘filterbubbel’ te horen. In ons dynamische medialandschap kan nieuws niet stilstaan en is het direct, user-generated en spraakmakend. Maar wat zijn de gevolgen van de individualisering en popularisering van nieuws? En wat is journalistiek eigenlijk? Deze en meer vragen worden in de nieuwe tentoonstelling van Beeld en Geluid, Nieuws of Nonsens #demediamindfuck, behandeld. Vanaf vandaag openbaar voor publiek, maar gisteren al bezocht door redactieleden Thomas Korver en Tamar Hellinga.

Na de fusie van Beeld en Geluid met het Persmuseum in mei, en in het huidige mediaklimaat, valt deze tentoonstelling perfect in het plaatje. Waar Beeld en Geluid voorheen vooral gefocust was op traditionele media (televisie, radio, print), richtte het museum de pijlers sinds de vorige tentoonstelling, Let’s YouTube, ook op nieuwe media. Want naast nieuws op televisie en via officiële bronnen, leveren platforms als Twitter en Facebook ons ook nieuws, direct en (vaak) ongecontroleerd.

De internet-troll ontmaskeren
Centraal in de tentoonstelling, letterlijk en figuurlijk, staat de ‘arena’. Hier gaan twee groepen de strijd onderling met elkaar aan. Enerzijds de mensen in het midden, die rollen toegedeeld krijgen als linkse politicus, internet-troll en nieuws-verslaggever. Aan hen de taak hun rol zo goed mogelijk te vervullen. Het publiek probeert hen ondertussen te ontmaskeren aan de hand van tweets en uitspraken die zij doen.

Rondom de arena bevinden zich verschillende blokken, met interactieve spellen, video’s met uitleg en food for thought. In de zee van blauw kan het gebeuren dat je – lees, ik – letterlijk tegen een muur in plaats van een nieuw hoekje van de tentoonstelling aanloopt, maar laten we dat voor de professionele impressie maar even door de vingers zien. Gelukkig was er om de hoek van die muur een nepnieuws-quiz, die de social awkwardness verzachtte.

Lopen in jouw eigen filterbubbel
Het museum staat bekend om interactieve onderdelen en stelt dit keer ook niet teleur. Elk nieuw hokje biedt een kans kennis te testen, een mening te geven of het nieuws te lezen. Maar dan net even anders. Waar je in het algemene deel van het museum nieuwsitems voorleest en inhoudelijk nieuwslezer bent, ben je in deze tentoonstelling nieuwslezer van hoe het nieuws in elkaar zit.

De mogelijkheid dit te hoaxen is aanwezig, maar laten we van elkaars eerlijkheid uitgaan in deze wereld van nepnieuws

Daarnaast is er de clickbait-generator, waarvan de naam alleen al de perfecte omschrijving geeft. In weer een ander blok sta je in jouw eigen filterbubbel. Ook zijn er mogelijkheden jouw mening te geven over onderwerpen binnen de journalistiek. Door middel van het plakken van stickers, bijvoorbeeld. In de laatste ruimte kun je door middel van fiches aangeven welke stelling jouw steun heeft. De mogelijkheid dit te hoaxen is aanwezig, maar laten we van elkaars eerlijkheid uitgaan in deze wereld van nepnieuws.

Wie, wat, waar?
De tentoonstelling is vanaf vandaag, 2 november, geopend voor het publiek. Is het de reis naar het oh-zo-verre, maar oh-zo-gezellig, Hilversum waard? Ja, zeker. Een beetje communicatiewetenschapper houdt zich bezig met hoe media mensen beïnvloeden (dat is toch wel de strekking van onze studie). Deze tentoonstelling past niet alleen perfect binnen politieke communicatie, maar ook binnen de andere domeinen van CW. Hoewel de tentoonstelling bedoeld is voor 12+ is het zeker geen kinderachtige bedoening. Zo zijn er verschillende evenementen georganiseerd rond het thema.

Nou maar hopen dat jullie niet als linkse en rechtse politicus tegenover elkaar gezet worden

De entertainende aspecten in de tentoonstelling worden gecombineerd met informatieve video’s. Waar je in een ‘standaard’ museum uren kunt spenderen met het lezen van alle beschrijvingen, kun je hier met 45 minuten beeldmateriaal op een laagdrempelige, maar effectieve manier, rondlopen. Leuk voor groepen, maar wellicht ook voor die eerste Tinder-date. Nou maar hopen dat jullie niet als linkse en rechtse politicus tegenover elkaar gezet worden.

Cover en foto’s: Thomas Korver

Meer lezen over nepnieuws en journalistieke kwesties?

• De rel over nepnieuws
• Het nepnieuws van Wilders: is dit de toekomst?
• Fake news alert: Politie pakt (nep)criminelen op
• Burgerjournalistiek: toevoeging of vervanging?