[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]D[/mks_dropcap]e gemiddelde twintiger kijkt per dag zo’n 2 uur en drie kwartier op zijn of haar smartphone. Dat zal voor de meeste mensen niet als een verrassing komen. Onze smartphone is naast een telefoon namelijk ook een computer, navigatiesysteem, camera, datingtool etc. Het is dus niet zo gek dat we aandacht besteden aan onze telefoon, al helemaal niet als je jezelf verdiept in de manieren waarop technologiebedrijven ons verslaafd proberen te maken en te houden.

Gewoontevorming

Wouter van Noort vertelt in een filmpje van het NRC dat de meeste technologiebedrijven gebruik maken van de wetenschap over gewoontevorming waardoor wij geïnteresseerd blijven in onze smartphones. Een gewoonte wordt gevormd als er vier elementen aanwezig zijn: een trekker, een actie, een beloning en betrokkenheid. Een trekker is hetgeen waardoor je zin krijgt in bepaald gedrag, zoals het gebruiken van je telefoon of een bepaalde app. De actie is het erbij pakken van de smartphone of de app. De beloning bestaat uit een geluksmoment en maakt dus dopamine vrij in ons brein: een stof die onder andere een rol speelt bij verschillende andere verslavingen. De betrokkenheid is hoe vaak je teruggaat naar je telefoon of de app, dit hangt meestal af van de beloning.

Beloningen

Uit psychologisch onderzoek blijkt dat er drie soorten beloningen zijn waar mensen heel gevoelig voor zijn: sociale, fysieke en intrinsieke beloningen. Je telefoon, en de apps erop, spelen vooral in op de sociale en de intrinsieke beloningen. De sociale beloningen kennen we bijvoorbeeld in de vorm van likes op Facebook of blauwe vinkjes op Whatsapp als iemand je bericht gelezen heeft. De intrinsieke beloningen spelen in op de menselijke eigenschap om te houden van orde. Push-berichten en notificaties in de vorm van een rode ballon met een getalletje erin wat almaar hoger en hoger wordt, zijn voor veel mensen een doorn in het oog en triggeren op die manier het gebruik van de smartphone.

Deze beloningen hoeven we niet eens elke keer te krijgen, een paar keer is genoeg om ons hiernaar te doen blijven verlangen. Daarom raakt bijna iedereen zo nu en dan in een eindeloze scrolsessie verstrikt op sociale media. Zelfs al vinden wij het merendeel oninteressant, we blijven scrollen in de hoop dat we toch net dat leuke filmpje of berichtje tegenkomen wat het het waard maakt te blijven scrollen. Volgens van Noort is dat hetzelfde principe als wat ons verslaafd maakt aan gokken en dan specifiek aan gokkasten. Met één druk op de knop kan je blijven spelen en hoopvol blijven over een eventuele winst.

Niet je eigen schuld

Telefoon- en appfabrikanten zorgen er dus met beleid voor dat smartphones en apps verslavend zijn. Niet alleen maken smartphones ons onrustig als zij wanorde scheppen in ons leven met hun knipperende lichtjes en notificaties. Ook maken de geluksmomenten die we af en toe beleven dopamine vrij in onze hersenen. Het is dus helemaal niet vreemd dat iedereen smartphoneverslaafd is. Met dat excuus achter de hand, kun je onbeschaamd verder gebruik maken van jouw smartphone, het is immers niet je eigen schuld dat je verslaafd bent.

Cover: Nicolas Nova.