[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]V[/mks_dropcap]andaag, 21 maart 2018 mag er weer in heel Nederland gestemd worden voor de gemeenteraad. In alle gemeenten zien we een verdeling van de bekende landelijke partijen en lokale partijen. De Gemeenteraadsverkiezingen moeten ervoor zorgen dat de nieuwe vertegenwoordigers van een gemeente de plaatselijke belangen van de inwoners gaan behartigen. Specifieke problemen die in een gemeente spelen, zullen normaliter hoog op de politieke agenda staan. Toch heeft het er alle schijn van dat de grote landelijke partijen de Gemeenteraadsverkiezingen domineren.
Ten eerste zien we in de media de landelijke politieke leiders campagne voeren. Iedere dag zijn het weer de bekende namen in het nieuws die een politiek spel met elkaar spelen, waarbij het vaker gaat om zaken die in de Tweede Kamer spelen dan onderwerpen waar een gemeenteraad zich mee bezighoudt. Zo vlogen PvdA-leider Lodewijk Asscher en CDA-leider Sybrand Buma elkaar onlangs in de haren over het afschaffen van de dividendbelasting tijdens het NOS-radiodebat.
Talkshows en reclamespotjes
Verder zien we ook op de televisie steeds maar weer bekende gezichten voorbij komen. Klaas Dijkhoff (VVD) die bij College Tour te gast is of Sybrand Buma (CDA) en Lilian Marijnissen (SP) die aanschuiven bij PAUW. Dit zijn allemaal voorbeelden van landelijke politici die hun partijen promoten voor de Gemeenteraadsverkiezingen. Daarnaast zie je in een willekeurig reclameblok eerst Mark Rutte (VVD) en daarna Alexander Pechtold (D66) benadrukken waarom wij op hun partij moeten stemmen. Een steeds vaker gehoord geluid onder jongeren is dat de Gemeenteraadsverkiezingen een ‘ver-van-mijn-bed-show’ zijn. Jongere, maar ook oudere stemmers hebben veel meer behoefte aan uitleg over lokale beleidsplannen en onderwerpen uit hun eigen leefomgeving.
De grote partijen hebben bekende kopstukken en een landelijk bereik, terwijl de kleinere partijen het moeten doen met posters langs de straten en een enkel debat in een willekeurig zaaltje in de gemeente
Identieke partijprogramma’s
Als ik kijk naar mijn woonplaats Heemskerk, die tijdens verkiezingsuitslagen vaak representatief is voor de uitslag in het hele land, zie ik dat de standpunten van de grote partijen zoals VVD, CDA en D66 vrijwel identiek zijn aan de standpunten die gehanteerd werden tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Het valt op dat er weinig aandacht is voor punten die specifiek in onze gemeente van belang zijn. De enige partijen die in hun media-uitingen nadrukkelijk opkomen voor specifieke issues binnen een gemeente, zijn de lokale partijen.
Maar kunnen deze lokale partijen voldoende de belangstelling voor lokale issues bij onder andere jongere kiezers prikkelen? Dat is een behoorlijke uitdaging, omdat de lokale partijen de middelen missen om in landelijke media op te boksen tegen de campagnes van de grote partijen. De grote partijen hebben bekende kopstukken en een landelijk bereik, terwijl de kleinere partijen het moeten doen met posters langs de straten en een enkel debat in een willekeurig zaaltje in de gemeente. De lokale bekendheid van de lijsttrekkers is voor hen wel een belangrijke troef, maar door de vrijwel lokaal identieke standpunten van de landelijke partijen, zijn sommige kiezers wellicht weer geneigd op dezelfde partij te stemmen als bij de Landelijke Verkiezingen.
Een ander voorbeeld waaruit blijkt dat partijen te weinig bezig zijn met hun eigen gemeente, is het presenteren van een ‘Agenda Deradicalisering’ door Leefbaar Rotterdam en Forum voor Democratie. De grootste partij uit Rotterdam en een kleine opkomende partij in Amsterdam gaan samenwerken om in heel Nederland haatpredikers te weren. Alle imams in heel Nederland moeten gescreend worden en moskeeën mogen niet meer gefinancierd worden vanuit het buitenland. Dit heeft meer weg van het winnen van landelijke sympathie voor hun partijen dan dat dit de hoogste prioriteit heeft binnen een gemeente.
‘Landelijke verkiezingen 2.0’
Als laatste zien we dat lijsttrekkers uit verschillende gemeenten zich met elkaar gaan bemoeien. Zo vond de Rotterdamse D66-lijsttrekker Said Kasmi het nodig om te zeggen dat Baudet “zo’n groot ego heeft, dat hij ervan overtuigd is dat vrouwen die hem nee verkopen, toch ja bedoelen”. Wat hij naast zijn mening geven hiermee wil bereiken, blijft voor mij onbekend. Forum voor Democratie is namelijk een partij die zich maar in één van de 333 gemeenten verkiesbaar stelt. Een groot gevaar voor D66 in Rotterdam en de andere gemeenten kan Forum voor Democratie toch niet zijn. Of toch wel? Misschien zijn we onbewust getuigen van de ‘Landelijke Verkiezingen 2.0’.
Ik ben heel benieuwd wat de verkiezingsuitslag vannacht zal worden. Gaan we een afspiegeling zien van de landelijke verkiezingen, of heeft de kiezer toch oog voor de lokale problemen en issues gehad, ondanks de algemenere landelijke campagnes? Wat de uitslag ook mag zijn, met of zonder veel invloed van lokale partijen, het belang van een goed functionerende gemeenteraad is nu nog belangrijker geworden met het overhevelen van de zorgtaken vanuit het Rijk naar de gemeenten.
Cover: Fabian Bais
