[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]N[/mks_dropcap]ormaal gesproken kijk ik heel erg uit naar de zomer van een even jaartal. Waarom? Als volgeling van Koning Voetbal mag ik dan weer genieten van het fenomeen EK of WK Voetbal. Dit jaar is het de beurt aan de strijd om het beste landenteam van Europa. Zoals we allemaal weten doet Nederland niet mee. Als ik naar het EK kijk, voelt het bijna confronterend dat ‘wij’ daar niet staan. Toch kijk ik, want voetbal is de belangrijkste bijzaak ter wereld.

Cijfers
Even de feiten op een rijtje: voetbal, vooral het Nederlands Elftal, zorgt voor enorme kijkcijfers. Zo keken 9,1 miljoen (!) mensen naar Nederland – Argentinië, volgens Stichting Kijkonderzoek. Dit was de halve finale van het WK 2014 in Brazilië, met jammerlijk een anticlimax als einde. Na een brilstand van 0-0, vlogen we eruit na de altijd gevreesde penaltyreeks, máár dit alles was wel goed voor een Nederlands kijkcijferrecord. Nog nooit keken zoveel Nederlanders naar een televisie-uitzending.

Voetbaleindrondes zijn simpelweg enorm populair, blijkt ook als we meer cijfers bekijken van het WK 2014 en het EK 2012. In de jaarlijkse top 100 van 2012 en 2014 zitten in de bovenste 10 voornamelijk uitzendingen – wedstrijden, nabeschouwingen en al dat zulks – gerelateerd aan voetbal. De best bekeken voetbalwedstrijden van 2014 komen ook steevast boven de 6 miljoen kijkers uit. Ter vergelijking: de inhuldiging van Koning Willy in 2013 haalde niet eens de 5 miljoen.

Bij het EK dat nú plaatsvindt, zijn de kijkcijfers van dit toernooi relatief schraal, vergeleken met eerder beschreven getallen. Koning Voetbal staat wel weer fier bovenaan, volgens de laatst verschenen cijfers, maar ‘slechts’ met 2,3 miljoen kijkers. Met de wedstrijd Zwitserland – Frankrijk van gisteravond versloeg de volkssport het geduchte NOS-journaal van 20:00 met een verschil van ongeveer 200.000 kijkbuismensen. 

Een eindronde zonder Oranje zorgt voor kijkcijfers zonder franje

We kunnen concluderen dat een eindronde zonder Oranje zorgt voor kijkcijfers zonder franje. In 2002, toen Nederland zich ook niet plaatste voor een eindronde (WK), vinden we een WK-wedstrijd pas terug op plek 39 in de top 100 van dat jaar. Een EK of WK wordt bij Nederlandse kwalificatie goed bekeken, omdat iedereen opeens voetbalfan is door besmetting van de Oranjeziekte. Normaal gesproken kijken er echt niet zoveel mensen naar voetbal. Zo haalt een uitzending van Studio Sport over de Nederlandse Eredivisie nog niet eens de 4 miljoen kijkers. Dit zegt natuurlijk al genoeg. Nu onze jongens schitteren door afwezigheid op het EK 2016, kelderen de kijkstatistieken.

Wetenschap
Tóch blijft er een miljoenenpubliek over, bestaande uit voetballiefhebbers die het EK blijven volgen. Met of zonder Oranje. Ik ben ook onderdeel van die groep en probeer zoveel mogelijk wedstrijden mee te pakken als het uitkomt. En dat is confronterend. Wij zijn er immers niet bij, en dat doet pijn, waardoor ik nu al uitkijk naar de zomer van 2018. Mits Danny Blind wél kwalificatie kan afdwingen, maar dat geheel terzijde. Ik heb dit EK vaak genoeg simpel gezegd een kutwedstrijd gezien en het blijft me verbazen dat landen als Noord-Ierland en Albanië het wel voor elkaar kregen om zich te plaatsen.

Ik blijf echter kijken, en met mij waarschijnlijk heel veel voetballiefhebbers, terwijl we ons groen en geel ergeren aan het hele gebeuren. Een paradox is het gevolg, omdat Koning Voetbal immers blijft regeren. Een voorbeeld van de theorie ‘cognitieve dissonantie’ van Festinger. We vinden het simpelweg ‘kut’, maar blijven aan de buis gekluisterd. Dit zorgt voor een ‘conflict’ en we proberen dit goed te praten door te stellen dat voetbal gekeken móét worden.

Frustrerend en conflicterend zijn dan ook de twee steekwoorden van dit EK, maar gelukkig doet de NOS er wel alles aan om ons zoveel mogelijk te ‘vermaken’. Zo was de helft van het programma Streetlab onlangs nog te gast tijdens de uitzending en ging Maxim Hartman dit weekend de discussie aan over frikandellen, kroketten en kaassoufflés met Rafael van der Vaart. Dit gaat natuurlijk he-le-maal nergens over, maar het blijft televisie gerelateerd aan voetbal. En daarom blijven we kijken, want voetbal is de belangrijkste bijzaak ter wereld. Lang leve Koning Voetbal.

Cover: Martin Abegglen