“Luister, er gaat drama komen vanavond”. Zondag barstte een nieuw seizoen van Ex on the Beach: Double Dutch los, waarin deelnemers op zoek zouden zijn naar liefde, lust of drama, en dat op een zonnige vakantiebestemming. Het (nog iets populairdere) Temptation Island: Love or Leave is nog maar net afgelopen en de Amerikaanse variant is nog volop in gang; blijkbaar krijgen we geen genoeg van dit soort reality tv. Zo’n zonnig vakantieparadijs zit er voor de meeste Nederlanders nog niet in, maar dat weerhoudt ons er niet van om te blijven kijken. Ondanks kritiek op de programma’s, scoren ze nog steeds prima en wordt er weer volop over gesproken. 

Een paar maanden geleden begon het nieuwe seizoen Temptation Island Love or Leave. Voorheen was het doel van het programma vooral om relaties te ‘testen’ door stellen uit elkaar te halen en tussen een groep zogenoemde ‘verleiders’ te plaatsen, om te zien wie dit het langst uithoudt zonder een scheve schaats te rijden. Tegenwoordig schuift de productie het programma iets meer in een ‘liefdes-jasje’ en zijn de verleiders nu ‘singles’ die op zoek zijn naar een relatie. Een concept dat doet denken aan de USA-versie van het programma. Niet alleen zaten mensen aan de buis gekluisterd, ook op social media werd er volop meegeleefd met de kandidaten en vooral Sonny is menig kijker en niet-kijker niet onbekend gebleven. 

Niet alleen op TV

Ook YouTubers houden zich met de content bezig; zo zien we onder andere Sophie Milzink en Rijk Hofman video’s maken waarin de afleveringen van Temptation Island nog eens tot in detail worden besproken. Ook Ex On The Beach heeft een plekje gekregen op Sophie’s YouTube pagina. Voorheen waren dit soort nabesprekingen er ook al, toen werd bijvoorbeeld in Temptation Talk de aflevering besproken met deelnemers en hun familie. Het lijkt erop dat er niet alleen aandacht is voor de programma’s zelf, maar ook voor besprekingen ervan.

Dat reality tv het goed doet bij het publiek is niet iets nieuws.

Dat reality tv het goed doet bij het publiek is niet iets nieuws. Temptation Island doet al jaren mee, Ex On The Beach heeft al heel wat seizoenen in meerdere landen staan en daar houdt het niet op. Als we het alleen over programma’s van mensen op vakantiebestemmingen hebben, waar vooral drama en liefde een rol spelen, zijn we nog wel even bezig met opnoemen. Jersey Shore, Geordie Shore, Oh Oh Cherso, Love Island, Too Hot To Handle, en daar houdt de lijst niet op. 

Waarom we kijken

Interessant om te zien wat mensen die iets anders in het leven staan doen voor een camera.

Laten we eerlijk zijn; hoogstaande televisie is het niet. We leren er niet direct van zoals bij documentaires het geval is, het plot is niet van begin tot einde uitgedacht als in een film en écht ‘reality’ is maar de vraag, aangezien de productie toch vaak blijkt te sturen. Wat maakt dan toch dat we er een uurtje voor gaan zitten (meerdere keren) elke week? Een aantal vrienden van mij en kijkers van de programma’s zeiden daar het volgende over: ‘Sensatie denk ik, interessant om te zien wat mensen die iets anders in het leven staan doen voor een camera’, was een van de reacties. ‘Het kijkt lekker weg. Veel vrienden kijken ernaar, dus leuk om het erover te hebben. Dommigheid kijken en realiseren dat je eigen leven aardig op orde is’. ‘Ik hou van alles wat romantisch is in films en series en dit soort realityshows is nog leuker als er real life drama in zit’.

Een aantal van de antwoorden verklaren waarom drama het zo goed doet. Al hopen we dat stellen het redden op Temptation Island, stiekem geniet de kijker er ook van als het misgaat. Reacties op afleveringen waarbij er ‘weinig’ gebeurt geven dit goed weer. Sensatie is iets waar we graag naar kijken en, zoals een van de kijkers aangaf, het geeft ons tegelijkertijd het gevoel dat we ons eigen leven beter op orde hebben. Een soort geruststelling zou je het kunnen noemen. 

Als vrienden ook kijken

Mensen geven hun mening, andere mensen reageren daar weer op, en zo ontstaan soms hele discussies.

Niet te vergeten zijn de sociale factoren, die een grote rol spelen in het genre reality tv. Een van de kijkers gaf al aan de programma’s graag met vrienden te bespreken, iets wat ik zelf ook ervaar. Daarnaast is duidelijk te zien hoe dit niet alleen offline, maar ook op bijvoorbeeld Twitter en Instagram gebeurt. Mensen geven hun mening, andere mensen reageren daar weer op, en zo ontstaan soms hele discussies. En dat bespreken met vrienden gaat nog verder; je kunt de YouTube video besprekingen van bijvoorbeeld Sophie of Rijk ook enigszins vergelijken met kletsen met je vrienden. Iemand op YouTube die je regelmatig ziet kun je ook als een soort van ‘vriend’ gaan beschouwen, misschien onbewust. Het blijft natuurlijk iets anders dan het er even lekker over hebben met een paar vrienden of vriendinnen, maar dit soort parasociale interacties zouden misschien wel deels kunnen verklaren waarom we ook benieuwd zijn naar wat die ene YouTuber ervan vond.

Juist nu

En waarom dan nu we aan huis gekluisterd zitten in een tijd van COVID-19, waarom is dit soort TV dan niet jaloersmakend, maar vermakend? Ik denk dat het juist nu een concept is dat het goed doet. Mensen willen over het algemeen toch afleiding, dat zie je ook terug in populariteit van allerlei verschillende genres op streamingdiensten; van comedy’s tot thrillers, The Queen’s Gambit tot The Office. Er wordt nog wel naar talkshows en nieuwsuitzendingen gekeken uiteraard, maar het lijkt erop dat we ook wel eens iets compleet anders willen zien van tijd tot tijd. Ons even wanen in dat zonnige vakantieoord, genieten van de drama, blij zijn die drama zelf niet te ervaren en dit daarna uitgebreid te bespreken met vrienden. Helaas houden relaties of vriendschappen in de programma’s niet altijd stand, maar gelukkig lijkt het de kijkers af en toe wel te verbinden.

Cover: Asad Photo

Edited by: Bowien Wegman