[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]B[/mks_dropcap]egin deze week lanceerde Stichting Ideële Reclame (SIRE) een campagne onder de hashtag #DOESLIEF. De campagne wil Nederlanders ervan bewust maken dat hun gedrag minder tolerant is dan zij soms zelf denken, en dat onbewust onaardig gedrag meer effect op een ander kan hebben dan wordt gedacht. Met de campagne wil SIRE Nederland een beetje mooier en liever maken.

In 2018 werd bijna 150.000 keer het woord kanker op een negatieve manier getweet, en ook het het gebruik van het woord klootzak was niet ongewoon. Ov-medewerkers kregen regelmatig middelvingers naar zich opgestoken en caissières werden door 30% van de klanten volledig genegeerd. In tegenstelling tot veel anderen wijdt SIRE het probleem niet direct enkel aan de gevolgen van sociale media. Zij stellen dat onaardig gedrag het meest voorkomt in het verkeer, maar ook in het openbaar vervoer en de supermarkt. De plekken waar Nederlanders bewijzen dat zij met recht worden gezien als hufters zijn dus alledaags.

Wat zeggen de experts?
In 2010 deed socioloog en filosoof Bas van Stokkom (Criminologisch Instituut Radboud Universiteit Nijmegen) al onderzoek naar de verhuftering van Nederland. In zijn boek ‘Wat een hufter’ concludeert hij dat Nederlanders meer en meer te maken hebben met zowel fysiek als verbaal gedrag dat ergernis en zelfs angst bij anderen veroorzaakt. “Hufterigheid is een gevolg van enerzijds doorgeslagen assertiviteit en anderzijds tanend gedrag”, vertelde hij in Trouw. Het Openbaar Ministerie heeft gesteld hogere straffen te willen eisen in zaken die geweld en agressie betreffen, maar Van Stokkom betwijfelt of dat een effectieve remedie zal zijn. “Wie in een opwelling handelt, denkt doorgaans niet ver vooruit”, zo stelt hij in de Volkskrant.

We vragen niet veel met deze campagne: alleen dat mensen wat aardiger tegen elkaar zijn

Volgens Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, heeft de campagne van SIRE daarentegen wel degelijk de potentie effectief te zijn. Uit een onderzoek waar hij aan meegewerkt heeft, bleek dat 87% van de respondenten vond dat er nog wel het een en ander te verbeteren valt aan de manier waarop wij als Nederlanders met elkaar omgaan. Ook zeiden veel respondenten zich actief te willen inzetten voor een betere sociale norm, mits ook anderen zich actief inzetten. “Maar daar ligt de eerste hindernis”, stelt Van Lange tegenover Adformatie, morele superioriteit. “Vergeleken met ons zelf vinden we dat anderen zich gemiddeld genomen veel onaardiger en minder sociaal gedragen.” SIRE-directeur Lucy van der Helm deelt deze mening. “76% van de mensen vindt zichzelf heel aardig voor anderen, maar onderzoek laat ook zien dat 49% van de Nederlanders vindt dat de samenleving polariseert en verhard. Maar we vragen niet veel (met deze campagne): alleen dat mensen wat aardiger tegen elkaar zijn. Het is een simpele boodschap, dat is de kracht.”

Ook SIRE laat zien veel vertrouwen te hebben in het effect van deze campagne; zij pakten uit met achttien verschillende radiospots, negen televisiecommercials en negen verschillende visuele beelden die op bijvoorbeeld hun sociale media kanalen en in bushokjes worden gebruikt. Een ander onderdeel van de #DOESLIEF-campagne is de samenwerking met juridisch probleemoplosser ARAG. Voetbalscheidsrechters Björn Kuipers, Danny Makkelie en Serdar Gözübüyük zullen namens ARAG onaardig gedrag op en rond het voetbalveld onder aandacht gaan brengen. Op 7 maart heeft de DOESLIEF-dag plaatsgevonden. Op deze dag kon iedereen die negatieve en hatelijke berichten op sociale media verspreidde, een reactie van SIRE verwachten.

Cover: SIRE