Het docentendilemma: u of jij?

By Alma van den Berg

By Alma van den Berg

[mks_dropcap style=”letter” size=”48″ bg_color=”#ffffff” txt_color=”#000000″]I[/mks_dropcap]n het mailtje met daarin de vraag of ik een column zou willen schrijven voor Medium stond een alinea waarin ik in de ene zin met ‘u’ werd aangesproken en de daaropvolgende met ‘jij’. Ik bemerkte hierin de tweestrijd die de afzender wellicht had tijdens het typen van de mail. Diegene kan gedacht hebben: ‘het is een docent’ (dus die zou je eerder aanspreken met ‘u’), maar aan de andere kant ‘ik ken haar nog van toen ze zelf student was’ of ‘we hebben gemeenschappelijke vrienden’ (dus een ‘jij’). Ook bij mijn eigen studenten merk ik dat ze het nog weleens lastig vinden hoe ze ‘die docent, die toch slechts maar een paar jaar ouder is dan zijzelf’ het beste kunnen adresseren. Niet alleen de afzender van de mail en de studenten, maar ook ikzelf worstel regelmatig met dit dilemma: ben ik een u of een jij?

Bijna twee en een halfjaar geleden, toen ik net mijn masterdiploma had behaald, werd ik gevraagd of ik het leuk zou vinden om les te geven. Hoewel ik geen idee had of het iets voor mij zou zijn, besloot ik me er toch maar aan te wagen. Aangezien ik al zes jaar ervaring had als meubilair van een universitair klaslokaal, zou je denken dat de overstap van ‘in de klas’ naar ‘voor de klas’ niet zo groot zou zijn. Een letterlijk gevalletje van the student has become the master.

Maar zo simpel lag het niet, of in ieder geval niet in mijn geval. Het is namelijk niet zo dat zodra je de handtekening onder je contract hebt gezet, je ineens een golf van volwassenheid over je heen voelt komen en je direct weet hoe je een klas met af en toe nog net puberende jongvolwassenen, zoals je recentelijk zelf nog was, in het gareel moet houden. Er zit nog een aardig groot ravijn tussen het student-zijn en het docent-zijn; als jonge, net beginnende docent bungel je daar op een bijna uit elkaar vallend touwbruggetje boven.

Succesvol wil in mijn geval niet zeggen, wat veel studenten wel denken als je docent bent, dat ik alleen maar hoge cijfers heb gehaald

Het student-zijn heb ik nog niet volledig achter me gelaten in de zin van dat ik nog regelmatig ga stappen, ik daarnaast ook vrienden heb die nog studeren en dat de structuur van mijn leven nog hetzelfde is: ik hoef niet op vaste tijden op de universiteit te zijn en heb ook nog steeds deadlines voor opdrachten (niet meer om ze te maken, maar om ze na te kijken). Aan de andere kant is er ook iets wat het docent-zijn met zich meebrengt: autoriteit. Als je de definitie van autoriteit googelt, kom je onder meer “toestand dat mensen naar je luisteren door je positie en je kwaliteiten” tegen. Studenten (zouden dus moeten) luisteren naar mij vanwege mijn positie en kwaliteiten – even daargelaten dat voor sommigen het luisteren nog een moeilijke opgave is, omdat er op sociale media blijkbaar veel interessantere dingen afspelen dan die in de klas worden verteld.

Mijn kwaliteiten heb ik in ieder geval in de vorm van mijn bachelor- en masterdiploma: ik heb de opleiding waar de studenten nog mee bezig zijn al succesvol afgerond. Succesvol wil in mijn geval niet zeggen, wat veel studenten wel denken als je docent bent, dat ik alleen maar hoge cijfers heb gehaald. Dus laten we het er gewoon op houden dat ik mijn diploma’s op zak heb.

Naast mijn kwaliteiten zouden studenten dus ook naar mij moeten luisteren vanwege mijn positie. Dus omdat je docent bent, moeten ze nu eenmaal naar je luisteren. Maar brengt deze positie ook bepaalde verantwoordelijkheden met zich mee? Betekent het dat je zo snel mogelijk het bijna uit elkaar vallende trouwbruggetje over moet steken naar de overkant en je het student-zijn volledig achter je moet laten om een goede docent te zijn?

Of er een docent is die hier antwoord op kan (en wil) geven, weet ik niet. Misschien is het wel zo dat niemand de overkant ooit echt heeft bereikt, omdat we eigenlijk met z’n allen op dat touwbruggetje staan te bungelen en stiekem allemaal nog een beetje student zijn. Misschien is de beste oplossing dan ook om ons aan te spreken met ‘ju’.

Alma van den Berg is docent en tutor van de bachelor Communicatiewetenschap.

Cover: Geralt / Eindredactie: Leonie Ruizendaal

 

Join Our Newsletter

New on Medium

Follow us

Google Workspace Google Workspace prijzen Google Workspace migratie Google Workspace Google Workspace